QUALQUES ENTRESENHAS-p15

DIFTONGS OCCITANS :

Dins los diftongs occitans, l'òm pronóncia totjorn las doas vocalas

.(a i) de paire, maire, fraire, panieiraire... ('p a i r e), ('m a i r e), ('f r a i r e), (,p a n i e i 'r a i r e )
(a u) de pauc, rauc, trauc, paure, aurivelaire... (p a u k ), (r a u k ), (t r a u k ), ('p a u r e), (,a u r i v e 'l a i r e)
(e i) tampat de rei, lei, reial, leial, reialme... (r e i), (l e i), (r e i 'a l), (l e i 'a l), (r e i 'a l m e)
( i) dobèrt de èime, dèime... (' i m e), ('d i m e)
(e u) tampat de meu, teu, seu, beurà, deurà... (m e u), (t e u), (s e u), (b e u 'r a), (d e u 'r a)
( u) dobèrt de nèu, lèu, benlèu, puslèu, soslèu... (n u), (l u), (b e 'l u), (p u 'l u), (s u l 'l u)
(i u) de riu, viu, far viu-viu, far piu-piu... (r i u), (b i u), (f a b i u 'b i u), (f a p i u 'p i u)
(u i) de bois, boisson, moisset, verd boisset... (b u i s), (b u i 's u), (m u i ' s e t), (v e r b u i' s e t)
( i) de Elòi, eròi... (e 'l i), (e 'r i)
(y ) de uèlh, nuèch, luènh... (y l), (n y t ò ), (lyÎ n)(y ) de fuòc, uòu, buòu... (f y k), ( y u), (b y u)
(i ) de totes los imperfaches e dels substantius en iá : veniá, ploviá, malautiá...(v e 'n i ), p l u 'v i ), (m a l a u 't i )

3./ QUALQUES PARTICULARITATS DE PRONONCIACION OCCITANA :

b se pronóncia sovent p : terrible, capable, probable (t e 'r r i p l e), (k a 'p a b l e), (p r u 'b a p l e)
g se pronóncia (z ) dins fòrça airals : gèl, gemir, genèst... (z l), (z e 'm i :), (z e 'n s t)(t z) en Albigés per exemple : gèl, gemir, genèst... (t z l), (t z e 'm i:), (t z e 'n s t)(d z) en Roergue per ex. : gèl, gemir, genèst... (d z l) (d z e 'm i:), (d z e 'n s t)(t ò ) en Auvèrnha per ex. : gèl, gemir, genèst... (t ò l), (t ò e 'm i:), (t ò e 'n s t)

Las quatre prononciacions son bonas.se pronóncia pas totjorn : Laguiòla, fogassa, pigassa, aiga... (l a 'i l ), ('f u a s ), ('p i a s ), ('a i )
j se pronóncia (j) dins fòrça airals : jamai, jaune, Julian... (z a 'm a i), ('z a u n e), ('z y li a n)
(t z) en Albigés per ex. : jamai, jaune, Julian... (t z a 'm a i), ('t z a u n e), (t z y 'l i a n)
(d z) en Roergue per ex. : jamai, jaune, Julian... (d z a 'mai), ('d z a u n e), (d z y 'l i a n)
(t ò ) en Auvèrnha per ex. : jamai, jaune, Julian... (t ò a 'm a i), ('t ò a u n e), (t ò y' l i a n)
lh se pronóncia (l) en finala de mot : trabalh, solelh, estervelh... (t r a 'b a l), (s u 'l e l), (,e s t e r 'v e l)
(lh) banhada davant una vocala : trabalhar, se solelhar (,t r a b a 'l i a :), (,s e s u l e 'l i a :) se pronóncia pas dins d'unes airals : trabalhar, se solelhar... (traba'ia :), (,sesule'ia :)
nh se pronóncia (n) en finala de mot : cunh, besonh... (k y n), (b e 'z u n)
(nh) banhada davant una vocala : cunhar, besonhar... (k y 'n i a :), (b e z u 'n i a :)
v se pronóncia (b) pertot en occitan central : vin, vinha, violeta, vitamina...(b i), ('b i n h a), (,b i u 'l e t), (,b i t a 'm i n )se pronóncia (v) en Provença e dins los parlars occitans septentrionals(v i), ('v i n h a), (v i u ' le t ), (v i t a m i n )
m finala se pronóncia sovent (n) : lum, fum, mesclum... (l y n), (f y n), (m e s ' kl y n)
n finala tomba plan sovent : fin, moton, poton, carton... (f i), (m u 't u), (p u 't u), (k a r 't u)
n se pronóncia pas dins enfant, encens, pensament, confessar, conflar, convidar, conselh, consí, consol, aconsomit :(e 'f a n), (e n 's e s / e 's e s), (,p e s 'm e n), (,k u f e 's a), (k u 'f l a), (k u b i 'd a), (k u 's e l), (k u 'si)(k n 's u l), (a k u s u 'm i t)
r finala tomba totjorn dins los infinitius : aimar, finir, morir, partir... (a i 'm a :), f i 'n i :), m u 'r i :), (p a 't i :)sovent dins los autres cases : darrièr, carretièr, professor... (d a 'r r i ), (,k a r re 't i ), (,p r u f e 's u :) mas pas totjorn : clar, mar, pur, dur, madur... (k l a r), (m a r), (p y r), (d y r), (m a 'd y r) s entre doas vocalas a lèumens lo son z : cosin, sason, risiá, véser, lusir... (k u 'z i), (s a 'z u), (r i 'z i ), ('b e z e)(l y 'z i :) ; (levat dins d'unes compausats soudats) : entresenha, entresec, aigasenhada... (,entre 'seni ), (entre'sek), (,aigase'niad )...

(Es de notar que la S occitana es totjorn sorda, pas jamai aguda)t final tomba sovent après n : vent, front, tristament... (b e n), (f r u n), (,t r is t 'm e n)l davant una autra consonanta se pòt mudar en u : talpa o taupa, calças o cauças...('t a l p ) o ('t a u p ), ('k a l s s) o ('k a u s s)

15